ادوبی شرکت سازنده فتوشاپ و برنامههای گرافیکی متعدد دیگر الان مدتی است که برنامههایش را به عنوان چیزهای قابل خرید و فروش عرضه نمیکند. ادوبی اکنون میگوید که برنامههایش دیگر کالا نیستند که بشود خرید. بلکه سرویس یا خدمات هستند و این خدمات اجارهای هستند و شما میتوانید بسته به نیازتان هر جور مناسبتر تشخیص میدهید آن را اجاره کنید. در قدیمندیمترترها ما وقتی مثلا به فتوشاپ نیاز داشتیم می رفتیم به بقالی سر کوچهمان و یک سیدی فتوشاپ میخریدیم. قیمت فتوشاپ وقتی به شکل کالا فروخته میشد هیچوقت در آمریکا و سایر نقاط ۶۰۰ دلار کمتر نبود. اما در ایران پول دیسک را به علاوه یک خورده پول خرد اضافی دیگر که میدادی کل فتوشاپ اصلی را تحویلت میدادند. بقیه نرمافزارهای ادوبی هم همین طور. یک آقای خارجی را یادم میآید که در یکی از مغازههای نرمافزار فروشی هپلی ایران دیدمش. این جناب با حرص و ولع هر چیزی که از ادوبی به صورت سیدی دید را برداشت و بعد پول همه را داد و با خوشحالی گذاشت توی کیفش و برد. لابد در کشور آنها نرمافزار کرک شده به این فراوانی در معرض فروش نیست و قوانین سفت و سخت جلوی قیمت گذاری مفت آن به شیوه ایران را گرفته بوده است. اما در ایران که چنین قوانینی به نفع کسب و کار ادوبی عمل نمیکرد همه چیز تا همین چند وقت پیش بسیار ارزان تمام میشد.
اما حالا مدتی است که برنامههای ادوبی به صورت سرویس فروخته میشود. شما در خارج از ایران دیگه نمیتوانید آن را به صورت CD تهیه کنید. برای خریدن مثلا فتوشاپ، شما باید به اینترنت وصل باشید و سرعت اتصالتان هم کم و بیش خوب باشد. بعد در اینترنت وارد سایت ادوبی میشوید و سراغ برنامه فتوشاپ را میگیرید و وقتی به محل آن هدایت شدید، باید از میان انواع مختلف نحوه خرید آن یکی را انتخاب کنید. مثلا یک ماهه، یک ساله، کارمندی، دانشجویی (که از همه ارزانتره) و شرکتی! پول را به شکل دلاری و کارت اعتباری از شما میگیرند و اجازه دانلود و نصب فتوشاپ را به شما میدهند. شما فتوشاپ را از داخل سایت آنها و تحت نظارت و ملاحظه آنها در کامپیوتر خودتان نصب میکنید.
وقتی برنامهای مثل فتوشاپ را مستقیم از سایت ادوبی میخرید – یعنی میاجارهاید!!- معمولا ادوبی یک سری چیزهای دیگه هم بهتان میدهد. مثلا اجازه میدهد که چهار پنج تا عکس با کیفیت هم از مخرن ادوبی مجانی دانلود کنید. امکان دیگر اختصاص مقداری فضای خالی ذخیره روی ابر ادوبی به شما و برنامه فتوشاپی که به نام شما ثبت شده است به شکل مجانی است . این فضای اضافی برای کسانی که با برنامههای ادوبی کار میکنند چیز بسیار کارآمدی است. شما میتوانید این فضای اضافی را به ذخیره کار گرافیکی فعلیتان اختصاص بدهید. وقتی دارید روی چیزی کار میکنید، برنامههای ادوبی مرتب از کارتان پشتیبان تهیه میکنند و روی فضای شما در ابر ذخیره میکنند. این کار سریع و بی سروصدا انجام میشود. شما مرتب میبینید که مودمتان مشغول چشمک زدن است اما در واقع در سرعت کار خودتان هیچ تغییری حس نمیکنید. در نسخه اخیر نرمافزارهای ادوبی حتی لازم نیست تکمه Save را بزنید. حتی اگر دستگاهتان را بدون استفاده از دستور ذخیره کردن خاموش کنید یا برق قطع شود، به محض برقراری تماس با ابر ادوبی، آخرین نسخه سندتان را تحویلتان میدهد.

همه اینها بسیار خوبه اما امکانات بیشتری را هم از ابر ادوبی میتوان دریافت کرد.
اولا حجم حافظه مجانی را با گرفتن مقداری پول بیشتر میتوان کرد. تا سقف صد گیگابایت حافظه را میتوان از طریق پرداختهای مجزا به دست آورد که مقدار خوبیه! البته باز هم باید پول دلاری بدهید و از این حرفهایی که به فشارخون ما نمیخوره.
دوما مقدار زیاد منابع مجانی در ابر ادوبی است که به درد همه میخوره. اینها چیزهایی است که کاربران دیگر که گشادهدست و آدم حسابی بودهاند تقدیم جامعه گرافیستها کردهاند. انواع پروژهها، عکسها، فونتها، کلیپها، نقاشیها و خلاصه هر کوفتی که بتوانید فکرش را بکنید. این منابع مجانی به قدری فراوان و گوناگون هستند که بسیاری از نیازهای کاربرانی را که دنبال ایده یا منابع آمادهتر میگردند را ارضا میکند. همچنین انواع کمک و آموزش در این ابر وجود دارد که بسیار هم خوب است.
سوما در ابر ادوبی میتوانید کار گروهی انجام دهید. یعنی اگر قرار است چند نفر از جاهای مختلف روی یک پروژه کار کنند، میتوانند روی یک نقطه از ابر را با همدیگر به طور شراکتی اداره کنند و به این ترتیب کار گروهی از راه دور هم قابل انجام است و شبکه و امکانات دیگر لازم ندارد.
خوب اگر من در کشور دیگری بودم که دستم به ابر ادوبی میرسید ممکن بود از آن استفاده کنم. اما اینجا در ایران نمیتوان از ابر استفاده کرد چون:
۱- ادوبی دسترسی آیپیهای ایرانی به ابر را محدود کرده است. ادوبی کلا از ایرانیهای داخل ایران خوشش نمیآید که هیچ، حتی میتوان گفت که بدش مییاد و سایه ما را هم با تیر میزند چون پول بده نیستیم و همه چیز را مجانی میخواهیم.
۲ – اما این تقصیر خود ادوبی و دولت آمریکا هم هست. وقتی معامله با ایران را تحریم کردهاند و نقل و انتقال پول را غیرممکن، چطور انتظار دارند که از ما پول بگیرند؟ حالا یکی هم حاضر بشه پول بده باید چهجوری این کار رو بکنه؟
۳- ایرانیها جاسوسبازی ادوبی را چه کار باید بکنند؟ به لحاظ امنیتی هر روزه کاربران را چک میکنند و اما اصلا معلوم نیست که چه چیزی به نظر اینها امنیتی هست و چه چیزی نیست. من یکی اصلا خیالم راحت نیست که به آنها راه دسترسی به کامپیوتر خودم را بدهم. پس فردا یک جایی کارتان گیر میکند و می فهمید که از طریق ابر ادوبی زاغ سیاهتان را چوب زدهاند.
خلاصه ما نمیتوانیم و نباید عضو این ابر بشویم تا اوضاع روزگار بهتر شود و بتوانیم به راحتی و با قیمت مناسب و فارغ از پدرسوختهگیهای سیاسی و جاسوسبازی به آن دسترسی داشته باشیم.
در مقالات دیگر خواهم گفت که چه قسمتهایی از هر یک از برنامههای ادوبی به ابر بستگی دارد و بنابراین برای ما قابل استفاده نیست.