در حالی که خیلی از کاربران و خلاقان عرصه گرافیک دیجیتالی فکر می‌کنند که فتوشاپ تنها و یگانه ابزار مورد نیازشان است اما این روزها بخصوص اگر عکاس باشید باید به لایتروم هم فکر کنید. در خارج از ایران که کار از فکر کردن گذشته و بسیاری از عکاسان لایتروم را استاندارد صنعتی می دانند. در حالی که این برنامه همچنین می‌تواند یکی از ساده ترین برنامه ها برای یادگیری و کاربرد باشد.
Adobe Lightroom چیست؟
سالیان سال وقتی شما عکاس بودید و می‌خواستید تصویرتان را در کامپیوتر ویرایش کنید چاره‌ای نداشتید جز فتوشاپ!! فتوشاپ همین الانش هم نرم‌افزار غالب برای ویرایش است. اما برای کسی که تازه‌کار است فتوشاپ مشکلاتی هم داشته و دارد:
۱- برنامه بسیار بزرگی است آنقدر بزرگ که می‌توان گفت سروته ندارد! فتوشاپ امکانات بسیار فراوانی دارد اما اگر شما عکاس باشید بسیاری از این امکانات به نظرتان زیادی است. هر چند که راستش زیادی نیست اما به هر حال خیلی از آن‌ها را باید بعد کشف کنید و متوجه بشوید که چقدر قوی و کاربردی است.
۲- یادگیری فتوشاپ برای عکاسی که فقط می‌خواهد عکسش را از توی دوربین دربیاورد و دستی به سر و رویش بکشد و به بازار عرضه کند چالش برانگیز است و ممکن است که وقت کافی برای آن وجود نداشته باشد. شما عکس را که از دوربین بیرون کشیدید می‌خواهید فوق فوقش و در صورت نیاز نوردهی‌اش را ویرایش کنید یا رنگش را مدیریت و دستکاری کنید و چیزهای ساده‌ای از این قبیل.
۳ – رابط کاربری فتوشاپ اختصاصا برای عکاس‌ها طراحی نشده است و بیشتر به طراحان و هنرمندان گرافیک دیجیتالی می‌خورد که جامعه‌ای با نیازهای بسیار بیشتر از عکاس‌ها است و هر چند که عکاس جماعت هم از فتوشاپ کاملا بهره می‌برند اما وقتی عکاس تازه کار باشید و وارد فتوشاپ بشوید کلی وقت می‌گیرد که امکانات خاص عکاسی آن را یاد بگیرید و کشف کنید و بر آن مسلط شوید. البته یواشکی در گوشتان بگویم که این آموزش کاملا به صرف شماست و یک‌بار که مسیر آموزش را رفتید دیگه راحتید و امکانات دیگر فتوشاپ که بعدا ممکن است به آن نیاز داشته باشید هم هم‌چنان در فتوشاپ منتظر شما هستند که کشف‌شان کنید.
این‌جاست که لایتروم-مثل اژدها!!-وارد می‌شود و خدماتش را برای عکاس جماعت عرضه می‌کند حالا ببینیم این چیه که ارزش مقایسه با فتوشاپ رو داره!
Adobe Lightroom چه کاری انجام می دهد؟
Adobe Lightroom برنامه‌ای است که توسط همان شرکت ادوبی برای عکاسی و عکاسان ساخته شده است. در استفاده از این برنامه عکاس‌هایی که نمی‌خواهند ریز به ریز وارد دیجیتالیات کار عکاسی شوند هدف هستند. اما این‌ها چه جور عکاس‌هایی هستند؟ عکاس‌هایی که از فشار دادن تکمه دوربین‌شان بیشتر پول در میاورند تا بازی کردن با تکمه‌های صفحه‌کلید و ماوس کامپیوتر!
یک عکاس مد و تبلیغات یا عکاس صنعتی را در نظر بگیرد. چنین عکاسی به احتمال زیاد به دوربین و تجهیزات نور پردازی و استودیو و چیزهایی نظیر این دسترسی دارد و در کار با این‌ها هم خبره است و در روز قرار است که تعداد زیادی عکس بگیرد. خوب این عکس‌ها در شرایط کنترل شده و به شکل استاندارد گرفته می‌شوند و عکاس ما هم بیشتر در فکر زیبایی‌های کادر و پیام و نحوه استقرار سوژه در تصویر و رواشناسی رنگ و چیزهایی از این قبیل غرق است. نوعا عکس‌هایی که از دوربین این رده از عکاسان در می‌آید با عکس‌هایی که به شکل غیرکاری و حتی تفریحی و بدون تجهیزات استاندارد می‌گیرند زمین تا آسمان فرق دارد. همچنین عکاس‌های دیگر مانند عکاسان معماری، عکاس‌های خیابانی و نماهای شهری و نظایر این‌ها هم آنقدر حرفه‌ای هستند که عکس‌هایشان بالاتر از استاندارد عکاسی آدم‌های عادی باشد. در هر رده‌ای از عکاسی که باشید اگر هدفتان فقط کار با دوربین و بیرون کشیدن عکس از آن و عرضه و نمایش سریع آن باشد و اگر نان عکاسی را می‌خورید، لایتروم به نیازهایتان نزدیک‌تر است چرا؟ الان می‌گم:
لایتروم، مبدل تصویر خام (raw Image) است.
درباره تصویر خام یا raw image در همین سایت قبلا مقاله‌ای نوشته‌ام که برای آشنایی می‌توانید به آن مراجعه کنید. به هر حال بیشتر دوربین‌ها تصویر خام خاص خود را ایجاد می کنند و بیشتر عکاس‌ها هم از این امکان مطلع هستند و به خوبی ازش استفاده می‌کنند. وقتی که این عکس‌ها را توسط لایتروم از دوربین بیرون بکشید می‌بینید که تصویر مستقیم و سریع وارد برنامه می‌شود. اما اگر همین کار را با فتوشاپ بکنید یک برنامه دیگر که به صورت فیلتر است و نامش Raw Filter است اول عکس را تحویل می‌گیرد و توسط آن به عکس ور می‌روید و بعد تازه عکس به فتوشاپ وارد می‌شود.
لایتروم کارهای فیلتر خام (Raw Filter) را هم انجام می‌دهد.
اگر با فیلتر خام (Raw Filter) در فتوشاپ کار کرده باشید وقتی با لایتروم شروع به کار کنید احساس می‌کنید که این برنامه حالتی مستقل از فیلتر خام است. همین‌طور هم هست! فیلتر خام بدون فتوشاپ کار نمی‌کند و وجود ندارد و آن را طوری ساخته‌اند که اگر فتوشاپ نداشته باشید این فیلتر را هم ندارید. اما لایتروم فیلتر خامی است که به شکل یک برنامه مجزا در‌آمده است و امکانات مناسبی هم به آن افزوده شده است که باز هم کار عکاسان را آسانتر کند. لایتروم تمام انواع عکس‌های خام را می‌شناسد و تمام آن‌ها را می‌تواند بدون دردسر وارد برنامه کند.
لایتروم امکانات قدرتمند پردازش کلی تصویر ارائه می‌کند.
در فیلتر خام یا همان Raw Filter فتوشاپ امکانات بسیار خوبی برای ویرایش تصویر خام هست که در خود فتوشاپ پیدا نمی‌شود. این امکانات طوری است که خیلی از کاربران فتوشاپ از جمله خود من هر عکسی را اول در این فیلتر دستکاری می‌کنیم و بعد در ورود به فتوشاپ روی جنبه‌های مختلف دیگر آن کار می‌کنیم. به نظر من امکانات ویرایش فیلتر خام به قدری قدرتمند است که در کلاس‌های فتوشاپ برای عکاسان باید یکی یا دو جلسه کامل را به آن اختصاص یابد و من خودم در کلاس‌هایم همین مقدار به این فیلتر می‌پرداختم. حالا این امکانات قدرتمند در یک برنامه مستقل به نام لایتروم هم عرضه می‌شود و از این طریق هم می‌توان از این امکانات استفاده کرد اما البته کسی که از لایتروم استفاده می‌کند اصلا توی خود فیلتر قرار گرفته است و می‌تواند با سرعت زیاد عکس‌های خام را بالا آورده و به خوبی دستکاری و ویرایش کلی کند.
مجموعه‌های پیش‌تنظیمی یا Preset از امکانات خوب لایتروم است
اگر با لایتروم کار ویرایش انجام دهید می‌توانید این دستورهای ویرایش را در جایی ثبت و ضبط و نگهداری کنید. به این مجموعه دستورهای ویرایشی مرتبط به هم وقتی در یک پرونده ثبت می‌شوند اصطلاحا پیش‌تنظیمی یا Preset می‌گویند. اما نکته جالب اینه که اینترنت پره از پرونده‌های پیش‌تنظیمی که عکاسان و متخصصان دیگر برای لایتروم درست کرده‌اند و سپس سخاوتمندانه برای استفاده دیگران روی شبکه گذاشته‌اند. شما فقط کافی است که این پیش‌تنظیم‌ها را پیدا کنید و به کامپیوتر خودتان بیاورید و روی تصویرهایتان به کار بگیرید تا تصویرهای شما هم مثل کار آن خوره‌های حرفه‌ای ویرایش شود آن‌هم فقط در جیک ثانیه و بدون هیچ تشریفات اضافی!
راحتی کار با رابط کاربری
در نظر اول رابط کاربری لایتروم شاید خیلی پیچیده و عجیب و غریب به نظر برسه اما این رابط کاربری همه چیزش رو و آشکاره و یک کمی که باهاش کار کنید متوجه می‌شوید که همه چیزش خیلی دم‌دست و منطقیه و خلاصه سیر آموزش خیلی طولانی‌ای نداره و زود بهش مسلط می‌شوید.
خوبی‌های دیگری هم در لایتروم هست که ذکر آن باعث می‌شه این مقاله بدجوری طولانی بشه و حوصله نکنید آن را به انتها برسانید.
در پایان عرض کنم که لایتروم اصلا قرار نیست و طراحی هم نشده که تمام نیازهای گرافیکی مرتبط با عکس را برآورده کنه و برای این قبیل نیازمندی‌ها که وقتی بهش برسید می‌بینید چقدر هم زیاده هیچ گزینه‌ای جز فتوشاپ وجود نداره.
همچنین اگر عکاسی هستید که فتوشاپ را خوب بلده و بخصوص با فیلتر خام (row filter) آن خوب کار کرده باشه وقتی وارد لایتروم بشوید، انگار وارد اتاق دیگه‌ای از همین خانه خودتان شده‌اید و خیلی سریع‌تر و دقیق‌تر لایتروم را یاد خواهید گرفت.